Πέρασαν κιόλας πέντε χρόνια από την αρχική γνωριμία των δύο φορέων κοινωνικής αλληλέγγυας οικονομίας, της Κοιν.Σ.Επ Ιστία Αιγαίου και του Dock όπου για πρώτη φορά κατάστρωσαν τα σχέδιά τους, ένωσαν τις δυνάμεις τους και έκαναν πράξη το όραμα για μηδενικές εκπομπές CO2 στις μεταφορές στο Αιγαίο!
Οι ειδήσεις ότι η μέση θερμοκρασία της επιφάνειας των θαλασσών μας αυξάνεται 400% περισσότερο απ’ ότι την δεκαετία του ΄80 έχουν κινητοποιήσει τα κράτη, υπερεθνικούς οργανισμούς και την κοινωνία των πολιτών.
Με τις μικρές αλλά επίμονες δυνάμεις μας, με όχημα ένα πειραματικό σκάφος το Pelago, πολύ δουλειά και έρευνα καταφέραμε και ολοκληρώσαμε και το δεύτερο έργο, με την υποστήριξη του Πράσινου Ταμείου «Ιστιοπλοϊκή και ηλεκτροκίνητη θαλάσσια μεταφορά οικολογικών προϊόντων στο Αιγαίο: Η Αυτοδυναμία».

Το έργο ολοκλήρωσε την εφαρμογή ενός καινοτόμου και περιβαλλοντικά βιώσιμου μοντέλου μετακινήσεων και μεταφορών προϊόντων προσαρμοσμένων στις απαιτήσεις αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, και ειδικότερα της βελτίωσης της ποιότητας του αέρα μέσα από την μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Συγκεκριμένα, αφορά στην ολοκλήρωση μιας εφαρμογής ιστιοπλοϊκής και ηλεκτροκίνητης θαλάσσιας μεταφοράς οικολογικών προϊόντων στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο, που ξεκίνησε το 2021 και ολοκληρώθηκε τον Γενάρη 2025.

Η εγκατάσταση επιπλέον φωτοβολταϊκών πάνελ και μπαταρίας με στόχο την αύξηση της ενεργειακής αυτονομίας του ηλεκτρικού-ηλιακού μεταφορικού ιστιοπλοϊκού Pelago από 60 σε 90 ΝΜ με ταχύτητα 3 κόμβων, σε πραγματικές συνθήκες πλεύσης, όλες τις εποχές του χρόνου, ήταν ο στόχος που επετεύχθη.

Η ενεργειακή αναβάθμιση του Pelago και το πέρασμα από τα 18 νησιά, διάρκειας 37 ημερών έφερε ενδεικτικά τα εξής αποτελέσματα:
1. Δεν υπήρξε καμία ανάγκη φόρτισης των μπαταριών από το κεντρικό σύστημα.
2. Οι μπαταρίες ήταν κορεσμένες τις 26 από τις 37 ημέρες συνολικής διάρκειας διαδρομών.
3. Υπήρχε πλεόνασμα ενέργειας κατά τις 26 ημέρες κορεσμού που μπορεί να αξιοποιηθεί μελλοντικά για τις ανάγκες κλιματισμού, θέρμανσης και κουζίνας.
4. Η μέγιστη ημερήσια παραγωγή ενέργειας από το ενισχυμένο σύστημα φωτοβολταϊκών έφθασε τα 5.79 kWh. Συγκριτικά η ημερήσια παραγωγή ενέργειας κατά τους καλοκαιρινούς μήνες Ιούλιο και Αύγουστο του 2022 ξεπέρασε ελάχιστα τα 4 kWh επί 7 ημέρες και ήταν πάντα λιγότερη από 4.5 kWh που ήταν το μέγιστο του 2022.
Περισσότερα από την ολοκληρωμένη Μελέτη Ενεργειακής Αυτονομίας εδώ

Δράσεις με τους πολίτες

Από τον Ιούνιο 2024 μέχρι τον Σεπτέμβριο 2024 πραγματοποιήθηκαν δημόσιες εκδηλώσεις και συναντήσεις εργασίας με επαγγελματίες της θάλασσας σε Κάλυμνο, Πόρο, Σπέτσες όπου συζητήθηκαν οι προοπτικές της μετατροπής των σκαφών τους σε ηλεκτροκίνητα, τα οικονομικά εμπόδια και τα οφέλη και ο θετικός περιβαλλοντικός αντίκτυπος που μας αφορά όλους. Ο δημόσιος διάλογος που διεξήχθη αποκάλυψε ότι η ευαισθητοποίηση των πολιτών για την περιβαλλοντική ρύπανση βρίσκεται σε πολύ υψηλότερα επίπεδα από προηγούμενες χρονιές, σε συνδυασμό με τις ακραίες καιρικές συνθήκες που βιώνει η χώρα μας όλο και πιο έντονα.

Τον κύκλο των δημόσιων εκδηλώσεων έκλεισε η παρουσίαση του έργου στο Λαύριο σε συνδιοργάνωση με τον Δήμο Λαυρεωτικής και υπό την αιγίδα του Οργανισμού Λιμένος. Φορείς από τον χώρο της πράσινης καινοτομίας, της εκπαίδευσης, της κοινωνίας πολιτών, φορέων χρηματοδότησης, τοπικών Αρχών και επαγγελματιών συνομίλησαν σε μια συνολική αποτίμηση του έργου και εντοπίστηκαν οι μελλοντικές προκλήσεις για την επέκταση της ηλεκτροκίνησης στις θαλάσσιες μεταφορές.

Δράσεις για το μέλλον «Τα πανιά του Αιγαίου πάνε σχολείο»

Σε συνεργασία με το Κέντρο Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία Λαυρίου, υλοποιήθηκε εκπαιδευτικό πρόγραμμα με τίτλο «Τα πανιά του Αιγαίου πάνε σχολείο». Μέσα από τη δράση επιχειρήσαμε να συμβάλλουμε στην απόκτηση δεξιοτήτων, στάσεων και πρακτικών της σχολικής κοινότητας. Ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους η περιβαλλοντική εκπαίδευση θεωρείται τόσο σημαντική είναι ότι υποστηρίζει τους μαθητές να κατανοήσουν τον αντίκτυπο που μπορούν να έχουν οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες στο περιβάλλον και ειδικότερα οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στις θαλάσσιες μεταφορές που είναι και το θέμα του παρόντος έργου.
Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία σε 7 σχολεία της Λαυρεωτικής, σε 16 τμήματα και πήραν μέρος πάνω από 300 μαθητές και μαθήτριες με βασική στοχοθεσία:
– Την εξοικείωση με έννοιες που σχετίζονται με τις θαλάσσιες μεταφορές και την ιστορία της πρόωσης, την αναγκαιότητα χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις θαλάσσιες μεταφορές, τη σημασία της διασύνδεσης των νησιών του Αιγαίου με την ταυτόχρονη ενίσχυση της τοπικής, βιώσιμης παραγωγής προϊόντων
– Να κατανοήσουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και της κλιματικής αλλαγής, να ξεκαθαρίσουν τις σχετικές έννοιες, να εντοπίσουν τις αιτίες και τις συνέπειες και να αναγνωρίσουν τις μεταξύ τους σχέσεις.
– Να κατανοήσουν τις δυνατότητες αξιοποίησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις σύγχρονες θαλάσσιες μεταφορές.
– Να κατανοήσουν ότι υπάρχει εναλλακτικός τρόπος θαλάσσιας μεταφοράς προϊόντων, με τη χρήση αιολικής και ηλιακής ενέργειας. Επίσης να αναδειχθεί η σημασία της διασύνδεσης των νησιών του Αιγαίου με την ταυτόχρονη ενίσχυση της τοπικής, βιώσιμης παραγωγής προϊόντων.

Επιπλέον οργανώθηκαν επισκέψεις στο ηλεκτροκίνητο ιστιοπλοϊκό Pelago με στόχο:

• Οι μαθητές και οι μαθήτριες να εμπλουτίσουν το εμπειρικό τους κεφάλαιο και να λύσουν τυχόν απορίες τους αναφορικά με όσα συζητήθηκαν και παρουσιάστηκαν στα πλαίσια του εκπαιδευτικού προγράμματος. Συγκεκριμένα να δουν ένα πραγματικό παράδειγμα θαλάσσιας μεταφοράς προϊόντων, με τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Προώθηση Ηλεκτροκίνητης Ιστιοπλοΐας με το site «Πράσινες Διαδρομές»

Το έργο ήταν ένα επιστέγασμα πολύχρονων ερευνών και μετρήσεων, οι οποίες δημιούργησαν μία αξιόπιστη βάση δεδομένων, που επιθυμούσαμε διακαώς να αξιοποιηθεί. Στόχος της ομάδας ήταν η αύξηση της χρήσης της ιστιοπλοΐας από επαγγελματίες και μη, αλλά και να δοθεί περιβαλλοντικό κίνητρο σε επαγγελματίες ιστιοπλόους να μετατρέψουν τα σκάφη τους σε ηλεκτροκίνητα αναφέροντας ανά διαδρομή την εξοικονόμηση ενέργειας.
Σε μια περίοδο που η κλιματική κρίση θέτει στο επίκεντρο την αλλαγή παραδείγματος αναφορικά με τις μεταφορές και την κινητικότητα, συμβάλλαμε στο να αναδείξουμε τη δυνατότητα μηδενικής εκπομπής ρύπων. Έτσι μέσα από την πλατφόρμα δημιουργήθηκε ένας κόμβος πληροφόρησης για εναλλακτικούς τρόπους μετακίνησης ανθρώπων και αγαθών στο Αιγαίο αξιοποιώντας εμπειρίες και γνώση χρόνων. Συνεπώς, στον συγκεκριμένο διαδικτυακό κόμβο παρουσιάστηκαν μέσα από διαγράμματα και χάρτες: οι διαδρομές του ιστιοφόρου, οι χρόνοι πλεύσης από λιμάνι σε λιμάνι, ο χρόνος χρήσης μπαταρίας (που φορτίζει με ηλιακά πάνελ) ο χρόνος χρήσης της μηχανής πετρελαίου, οι εκπομπές ρύπων, οι εντάσεις των ανέμων και η ταχύτητα πλεύσης. Ο συγκεκριμένος ιστότοπος απευθύνεται και σε ιδιώτες κατόχους ιστιοπλοϊκών, επιδιώκοντας την ανάπτυξης μιας νέας, πιο βιώσιμης κουλτούρας της θάλασσας, παρέχοντας όλες τις απαραίτητες πληροφορίες σε άτομα ενδιαφέρονται να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Aegean Cargo Sailing.

Ο συγκεκριμένος ιστότοπος, που σχεδιάστηκε από το Open Lab Athens απευθύνεται και σε ιδιώτες κατόχους ιστιοπλοϊκών, επιδιώκοντας την ανάπτυξης μιας νέας, πιο βιώσιμης κουλτούρας της θάλασσας,
Για πλοήγηση στην εφαρμογή μπείτε  εδώ

Με την ολοκλήρωση και των δύο έργων, ως κοινωνικές επιχειρήσεις με τα μάτια μας στραμμένα στην κοινωνία των πολιτών και το αίτημα “reclaim economy”, θεωρούμε ότι με τις μικρές δυνάμεις μας, αποδείξαμε ότι υπάρχουν πολλές δυνατότητες αλλαγής παραδείγματος σε μια περίοδο που η αναγκαιότητα το επιτάσσει. Αναγνωρίζουμε ότι οι πρακτικές μικρής κλίμακας φαντάζουν σταγόνα στον ωκεανό μπροστά στο φαινόμενο της κλιματικής κρίσης και της καταστροφής των οικοσυστημάτων. Δε θα ξεφύγουμε με δηλώσεις του τύπου κάνουμε ό,τι μπορούμε, γι’ αυτό κι από τη θέση στην οποία βρισκόμαστε, μέσα από Δικτυώσεις και συνέργειες με άλλους φορείς συνεχίζουμε να αναδεικνύουμε την ανθρωπογενή δραστηριότητα ως την κύρια αιτία της κλιματικής κρίσης και να πιέζουμε για την άμεση χάραξη πολιτικών αποδέσμευσης από τα ορυκτά καύσιμα μέσα από τον δρόμο της ενεργειακής δημοκρατίας κι όχι της πράσινης ανάπτυξης για λίγους.

“Ιστιοπλοϊκή και ηλεκτροκίνητη θαλάσσια μεταφορά οικολογικών προϊόντων στο Αιγαίο: Η Αυτοδυναμία” ‘ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ’ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ‘ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ & ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ 2022’

Δικαιούχοι:
Κοιν.Σ.Επ Ιστία Αιγαίου
SailMed – Aegean Cargo Sailing
email: [email protected]
www.aegeancargosailing.org

Dock – Συνεργατικός χώρος Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας
email: [email protected]
https://dock-sse.org/

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το πρόγραμμα, πατήστε ΕΔΩ