Ανεξάρτητα Συνεργατικά Μέσα
Ανεξάρτητα Συνεργατικά Μέσα
Η φωτογραφία ανακτήθηκε από τους Δημοσιογράφους Χωρίς Σύνορα στο https://rsf.org/en/index
Είναι γνωστό ότι η ελευθερία του Τύπου αποτελεί θεμέλιο των δημοκρατικών κοινωνιών, λειτουργώντας ως βασικός πυλώνας για τη διαφάνεια, την ευθύνη και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Περιλαμβάνει το δικαίωμα των δημοσιογράφων και των μέσων ενημέρωσης να συλλέγουν, να δημοσιεύουν και να διαδίδουν πληροφορίες χωρίς ανάμειξη ή λογοκρισία από κυβερνητικούς ή άλλους μηχανισμούς εξουσίας. Αυτή η ελευθερία επιτρέπει στον Τύπο να λειτουργεί ως “τέταρτη εξουσία”, ασκώντας κρίσιμο έλεγχο, αποκαλύπτοντας τη διαφθορά και αποδίδοντας ευθύνες. Με τη διευκόλυνση της ελεύθερης ροής των πληροφοριών, ενισχύεται η δυνατότητα των ατόμων να λαμβάνουν ενημερωμένες αποφάσεις, προωθείται ο δημόσιος διάλογος και ενισχύετε η ίδια η δημοκρατία.
Προϋπόθεση για την ελευθερία στον Τύπο αποτελεί η διατήρηση ελεύθερων, ανεξάρτητων και πλουραλιστικών μέσων ενημέρωσης. Τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης λειτουργούν χωρίς κυβερνητικές παρεμβάσεις, οικονομικές πιέσεις ή άλλους εξωτερικούς παράγοντες. Η ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης είναι κρίσιμη για τη διατήρηση της αντικειμενικότητας, της αξιοπιστίας και της ελευθερίας της δημοσιογραφίας. Ένα ανεξάρτητο μέσο ενημέρωσης μπορεί να εξασφαλίσει ότι οι δημοσιογράφοι έχουν την ελευθερία να αναζητούν και να αποκαλύπτουν την αλήθεια, χωρίς πολιτικές ή οικονομικές πιέσεις. Η ύπαρξη ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης ενισχύει την πολυφωνία, τον πολιτικό διάλογο και την κριτική σκέψη, προωθώντας έτσι έναν ενημερωμένο και ενεργό πολίτη.
Μπορεί το δικαίωμα στην ελευθεροτυπία να κατοχυρώνεται από το Σύνταγμα της Ελλάδος, όμως σύμφωνα με τον Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου βρισκόμαστε στην τελευταία θέση ανάμεσα στις χώρες της Ε.Ε. και η τάση δυστυχώς παραμένει καθοδική. Η ιδιοκτησία των μέσων ενημέρωσης έχει συγκεντρωθεί σε λίγους και συγκεκριμένους, υπάρχει πολιτικός παρεμβατισμός και οικονομικές πιέσεις και ενίοτε έρχονται στο φως της δημοσιότητας πράξεις βίας κατά των δημοσιογράφων. Το σκηνικό συμπληρώνουν οι αγωγές SLAPP Strategic Lawsuit Against Public Participation, οι οποίες αφορούν αβάσιμες μηνύσεις (ή αγωγές) που κατατίθενται από κάποιο ισχυρό πρόσωπο ή οργανισμό (για παράδειγμα μια επιχείρηση ή ένα υψηλά ιστάμενο δημόσιο πρόσωπο) ενάντια σε μη κυβερνητικά πρόσωπα, οργανισμούς και δημοσιογράφους, που εκφράζουν κριτική σχετικά με ζήτημα δημοσίου ενδιαφέροντος. Θύματα μηνύσεων SLAPP έχουν πέσει και δημοσιογράφοι στην Ελλάδα[1].
Σε αυτό το κλίμα κάποια ανεξάρτητα μέσα προσπαθούν όχι μόνο να ασκήσουν δημοσιογραφία αλλά και να επηρεάσουν τον ευρύτερο τομέα και την κοινωνία μέσα από την δράση τους και το παράδειγμά τους σε μια κατεύθυνση που υπηρετεί και ενισχύει την δημοκρατία. Ανάμεσα σε αυτά τα Μέσα υπάρχουν εκείνα που είναι τόσο ανεξάρτητα όσο και συνεργατικά. Όχι μόνο δηλαδή δραστηριοποιούνται και παλεύουν σε μια ζοφερή πραγματικότητα αλλά ταυτόχρονα δρουν μέσα από συλλογικές και οριζόντιες διαδικασίες εφαρμόζοντας τις αρχές της Κ.Αλ.Ο.
Μας δόθηκε η ευκαιρία να συμμετέχουμε σε μια σειρά συζητήσεων που διοργάνωσε η Εκπαιδευτική Πλατφόρμα ΚΑΛΟ [2] με την υποστήριξη του Ιδρύματος Χάινριχ Μπελ, Γραφείο Θεσσαλονίκης – Ελλάδα και να γνωρίσουμε κάποια από τα ανεξάρτητα συνεργατικά Μέσα που υπάρχουν στην χώρα μας. Μέσα από την συζήτηση ήρθαμε κοντά με το εύρος των δραστηριοτήτων αλλά και τον πλουραλισμό των μοντέλων λειτουργίας. Καταγράφηκαν κοινοί προβληματισμοί και έγινε μια πρώτη χαρτογράφηση αναγκών και ιδεών για συνέργειες και συνεργασίες.
Παρακάτω σας παρουσιάζουμε τα εγχειρήματα που γνωρίσαμε και σας καλούμε να επισκεφτείτε τις σελίδες τους, να τα στηρίξετε αλλά και να τα ενισχύσετε οικονομικά, καθώς η συνέχειά τους βασίζεται σε όλες μας.
Σημείωση: τα μέσα παρουσιάζονται με αλφαβητική σειρά, ενώ οι περιγραφές και τα λογότυπα αντλήθηκαν από τις ιστοσελίδες τους, εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά[
Το Alterthess είναι ένα ανεξάρτητο συνεταιριστικό δημοσιογραφικό site που από το 2010 λειτουργεί ως εναλλακτικό μέσο ενημέρωσης με ειδήσεις από τη Θεσσαλονίκη, την Ελλάδα, τον κόσμο. Προσπαθεί να καταγράφει και να προβάλλει πλευρές των γεγονότων που παραμένουν αθέατες από τα κυρίαρχα ΜΜΕ, τα οποία συρρικνώνουν ολοένα και περισσότερο το πεδίο της πληροφορίας και της γνώσης πάνω σε ζητήματα που επηρεάζουν τις ζωές όλων μας.
Εδώ και δέκα χρόνια επιχειρούμε να δίνουμε φωνή σε κινήματα, συλλογικότητες, ομάδες και ανθρώπους που βιώνουν καθημερινά κάθε είδους καταπίεση, κοινωνική, πολιτική, οικονομική, έμφυλη, σεξουαλική, φυλετική, πολιτιστική, θρησκευτική. Επιχειρούμε μια δημοσιογραφία που να ενώνει τις μικρές και μεγαλύτερες αντιστάσεις των αποκάτω στη Θεσσαλονίκη με αυτές που αναπτύσσονται σε όλη τη χώρα και τον κόσμο.
Το “The Manifold” είναι μια μη κερδοσκοπική, ερευνητική ομάδα με μέλη στην Αθήνα, τη Λευκωσία και το Λονδίνο, που ιδρύθηκε το 2018. Κάνουμε δημοσιογραφία σε βάθος προς το δημόσιο συμφέρον, εστιάζοντας σε περίπλοκα ζητήματα που απαιτούν μακροπρόθεσμη δέσμευση για αποσαφήνιση, διαμόρφωση και παρακολούθηση .
Ο ιστότοπος αυτός μπορεί να γίνει αντιληπτός ως μια συλλογή μικροδικτυακών τόπων που ονομάζουμε “Αρχεία”. Μέχρι σήμερα, έχουμε δημοσιεύσει δύο Φακέλους, «Τα παιδιά και το κράτος», μια έρευνα για τις αστοχίες του συστήματος προστασίας των παιδιών στην Ελλάδα (διαθέσιμο στα αγγλικά), και «Ακαταλόγιστοι προστάτες», μια έρευνα για την αστυνομική αυθαιρεσία, τη βία και την ατιμωρησία στην Ελλάδα (διαθέσιμο στα ελληνικά).
Το omniatv είναι μια διαδικτυακή πλατφόρμα ενημέρωσης από τα κάτω. Λειτουργεί από το 2011, στη βάση της διαπίστωσης ενός σημαντικού κενού στην ενημέρωση. Επικεντρώνεται σε ζητήματα κοινωνικού και πολιτικού ενδιαφέροντος, με έμφαση σε θέματα που τα κυρίαρχα ΜΜΕ επιλέγουν να θέτουν εκτός της ατζέντας τους ή να τα παρουσιάζουν με μεθόδους που προκαλούν στρεβλώσεις.
Η ιδρυτική ομάδα ήρθε σε επαφή μέσα από το διαδίκτυο, στο οποίο όλα τα άτομα που την αποτέλεσαν ήταν ήδη ενεργά ως χρήστες, δημιουργώντας περιεχόμενο. Ο συνδυασμός των διαφόρων και διαφορετικών δραστηριοτήτων (blogging, video, γραφικά, κ.ά.) καθενός απ’ αυτά, μαζί με την ευρεία βεντάλια θεματικών και απόψεων προς τις οποίες ήταν – και παραμένει – ανοικτό το νέο μέσο, έδωσαν την ιδέα για το όνομα: “omnia”, που στα λατινικά σημαίνει «όλα, τα πάντα», μαζί με το “tv” που υποδηλώνει τον προσανατολισμό σε περισσότερο οπτικοακουστικό περιεχόμενο.
Το “The PressProject” είναι ένα ανεξάρτητο μέσο μαζικής ενημέρωσης που ιδρύθηκε το 2010. Είναι ανεξάρτητο γιατί καταστατικά δεν δέχεται καμία συναλλαγή με το κράτος, τις τράπεζες και τις πολυεθνικές. Το ThePressProject δημοσιογραφεί υπέρ των πολλών και στοχεύει πάντα στον έλεγχο της εξουσίας. Εδώ ξεχωρίζουμε την ενημέρωση και την είδηση από την άποψη. Αυτό δεν σημαίνει ότι ως μέσο δεν έχουμε άποψη για τα τεκταινόμενα, απλά όταν την εκφράζουμε το κάνουμε επώνυμα και με ευκρινή editorial.
Το “The PressProject” έχει ως στόχο την ανάδειξη του πρωτογενούς ρεπορτάζ, της ερευνητικής δημοσιογραφίας και την τεκμηριωμένης παράθεσης των γεγονότων. Για την ενίσχυση αυτών συνεργάζεται με διεθνείς οργανισμούς όπως το European Center for Press & Media Freedom, το Center of Investigative Journalism, το Osservatorio Balcani e Caucaso κ.λπ.
H ΣΧΗΜΑ ΚΟΙΝΣΕΠ είναι η πρώτη συνεταιριστική επιχείρηση Τύπου, εκδόσεων και παραγωγών εικόνας, στα Γιάννενα. Διαχειρίζεται τον Τύπος Ιωαννίνων typos-i.gr, μια ενημερωτική ιστοσελίδα των Ιωαννίνων και της Ηπείρου, με καθημερινή, έγκυρη ενημέρωση για τα γεγονότα, από επαγγελματίες δημοσιογράφους της πόλης. Επίσης, έχει στο ενεργητικό της δύο εκδόσεις (25+1 ρετρό ιστορίες, Οι ‘αποστάτες’, τα ρέντζελα και οι δήμαρχοι/Οι δημοτικές εκλογές στα Γιάννενα, 1925-2014). Το 2022, έφτιαξε το ντοκιμαντέρ “By the lake-στην πόλη όπου βρέχει μόνο μια φορά το χρόνο”, διάρκειας 75 λεπτών (Αντλήθηκε από https://koinokalo.gr/foreis/schima-koin-s-ep/ ).
O «Τύπος Ιωαννίνων» ww.typos-i.gr είναι μια συνεργατική ειδησεογραφική ιστοσελίδα, από επαγγελματίες δημοσιογράφους της πόλης.
Η ηλεκτρονική εφημερίδα stonisi.gr είναι δημιούργημα της Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης «ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ» Συλλογικής και Κοινωνικής Ωφέλειας. Εκτός από την ηλεκτρονική εφημερίδα stonisi.gr στην ιδιοκτησία της «ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΚοινΣΕπ» ανήκουν το ενημερωτικό ραδιόφωνο της Λέσβου ΣΤΟ ΝΗΣΙ 99 FM, το free press περιοδικό ΠΛΑΤΕΙΑ και το αθλητικό site της Λέσβου sportlesvos.gr.
Η «ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΚοινΣΕπ» ιδρύθηκε με στόχο και σκοπό να δημιουργηθεί ένας πόλος αξιόπιστης, επώνυμης, ερευνητικής και ανεξάρτητης δημοσιογραφικής ενημέρωσης, πρώτα στη Λέσβο και έπειτα στο Βόρειο Αιγαίο, αλλά και στην υπόλοιπη χώρα. Άμεσος σκοπός της «ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΚοινΣΕπ» είναι η αξιόπιστη πληροφόρηση, την οποία τα μέλη της θεωρούν αναφαίρετο δικαίωμα και αγαθό για τον πολίτη, αλλά και παράλληλα η δημιουργία μιας επιχείρησης στο συγκεκριμένο χώρο, η οποία θα είναι αξιόπιστη απέναντι στους πελάτες της και ικανή να υποστηρίξει τη διαβίωση των εργαζομένων της.
[1] Για περισσότερες πληροφορίες μεταβείτε στο ThePressProject για σειρά podcast με θέμα την επίθεση στην ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα στο https://thepressproject.gr/108-diglossi-seira-radiofonikon-ntokimanter-gia-tin-eleftheria-tou-typou/
[2] Για περισσότερες πληροφορίες για τη σχέση μας με την Kalomathe.gr πατήστε εδώ
